2. Lijmen/Het Been NETL weblogopdracht

3. Lijmen/Het Been NETL weblogopdracht

Het verhaal van Lijmen/Het been speelt zich af in de periode voor de Tweede Wereldoorlog in de periode van 1924 tot 1938. Het gedeelte Lijmen verscheen vijf jaar voor de crisis in 1929. En het gedeelte Het been kwam uit in 1938, 1 jaar voor de Tweede Wereldoorlog. De verhalen zijn, dus ontstaan in een tijd van grote economische en politieke spanning in de wereld.  Dit boek valt onder de literaire stroming van de Nieuwe Zakelijkheid. De Nieuwe Zakelijkheid komt ook voor in de kunst. In de literatuur werd deze vorm vooral gebruikt als middel van kritiek tegen de opkomst van het Fascisme. Het is een stroming die sober, nuchter en gebaseerd op feiten is geschreven. Het is een terugkeer naar de werkelijkheid.

De kenmerken van de Nieuwe Zakelijkheid zijn vooral terug te vinden in de twee hoofdpersonen. In het boek is een duidelijke cynische en ironische toon te merken. Naar mijn mening word deze toon gebruikt door de schrijver als masker van veel diepere menselijke gevoelens. Beide hoofdpersonen vertegenwoordigen een onderdeel van de persoonlijkheid van Elsschot: Laarmans (niet echt praktische, maar wel romantisch en dromerig persoon) en Boormans (echte zakenman).

Actuele aspecten

Een van de actuele aspecten is  de chantage. Boormans grijpt elke gelegenheid aan om geld te verdienen en probeert mensen die hij fouten ziet maken zoals bijvoorbeeld Korthals, die zijn overleden schoonzus in een ziekwagen naar Brussel vervoerd om te worden begraven. Dit is niet toegestaan, maar Boormans belooft  belooft niets te zeggen als Korthals 20.000 exemplaren koopt van zijn tijdschrift. Ook het geweten dat naar verloop van tijd aan Boormans gaat knagen is een actueel aspect. Ik denk dat we dit boek nog moeten lezen, omdat de chantage en het geweten dingen zijn van alle tijden.  Veel mensen op de wereld die slechte dingen doen krijgen direct erna of na verloop van tijd last van hun geweten. Ze willen dan recht zetten wat ze fout hebben gedaan.  Ook chantage en uitbuiting vind plaats over een de hele wereld. Mensen die tegen lage lonen in derdewereldlanden rotklusjes moeten doen, worden gechanteerd zodat ze harder gaan werken.

Lijmen/Het Been
Het boek Lijmen (1924)/Het Been (1938) is geschreven door Willem Elsschot. Willem Elsschot was eigenlijk de schuilnaam voor de Vlaamse schrijver Alphonsus Josephus de Ridder. Hij werd op 7 mei 1882 in Antwerpen. In het boek draait het vooral om Laarmans, een onhandige romantische man en Boorman, een echte zakenman. Het boek speelt van net na de Eerste Wereldoorlog tot net voor de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal speelt zich dus af in een roerige tijd van protest en nieuwe politieke stromingen. Ook economische problemen, zoals een hoge werkloosheid leidde in 1929 tot een wereldwijde crisis. Maar komt het boek een beetje overeen met de tijd waarin het speelt?

 Als je je gaat verdiepen in de historische feiten zullen er altijd fouten inzitten en zal niks 100% kloppen. Naar mijn mening komt dit boek redelijk realistisch over. Het verhaal speelt zich af in het Brussel van de jaren 20 en 30. Een van de feiten die zou kunnen wijzen op de crisis van 1929 is bijvoorbeeld het feit dat Laarmans maar 175 frank per maand verdiend. Een ander feit dat de baas van Laarmans, de heer Boorman doet alles om zijn tijdschrift, het Algemeen Wereldtijdschrift voor Financiën, Handel, Nijverheid, Kunsten en Wetenschappen te verkopen. Hij is niet bang om hiervoor middelen als chantage te gebruiken.

Er zullen ook mensen zijn die zeggen dat bijvoorbeeld de 175 frank die Laarmans verdiende voordat hij bij het bedrijf van Boorman gaat werken voor de tijd waarin het verhaal zich afspeelt een relatief normaal en misschien wel hoog salaris was. Over het feit dat Boorman niet bang is om extreme middelen te kunnen gebruiken om van zijn tijdschrift af te komen ook gewoon een onderdeel van zijn achterbakse persoonlijkheid zou kunnen zijn.

  Zoals je ziet zijn er vele verschillende argumenten te bedenken over waarom de historische context die door de schrijver is gekozen wel of niet historisch nauwkeurig is. Bijna iedereen die dit boek leest of heeft gelezen zal een andere kijk hierop hebben en zal andere argumenten aandragen om zijn of haar mening te verdedigen. Mijn mening is in ieder geval dat het boek goed en nauwkeurig is geschreven, ondanks het veelal Vlaamse Nederlands dat wordt gebruikt. Ook ben ik van mening dat het boek een relatief nauwkeurige weergave is van de gang van zaken in de tijd waarin het speelt.

 Waarom actueel?

Ik denk dat dit boek nog actuele dingen bevat. Ik ben van mening dat de middelen die door Boorman werden gebruikt om te zorgen dat er meer afzet voor zijn tijdschrift zou kunnen komen. Dit deed hij door mensen die hij foute dingen zag doen duizenden exemplaren van het tijdschrift te laten kopen in ruil voor zijn zwijgen.

Een ander mogelijk actueel onderdeel is dat het geweten in het gedeelte Het been begint te knagen als Boorman ziet dat mevrouw Lauwreysen die in Lijmen door Boorman is gelijmd een houten been heeft. Hij heeft het gevoel dat hij hier schuldig aan is. Hij probeert er alles aan te doen om ervoor te zorgen dat mevrouw en meneer Lauwreysen geld krijgen voor de ongeveer 90% van de tijdschriften die ze nog niet kwijt zijn geraakt. Hij is zelfs bereidt om dit via de rechter af te dwingen. Dit is actueel, omdat het grootste gedeelte van de mensen die slecht beslissingen hebben gemaakt dit uiteindelijk proberen goed te maken. Hun geweten begint langzaam meer te knagen.

Centrale Handeling en Centraal Conflict

De meest belangrijke handeling die voorkomt in het boek is het “lijmen” zoals Boorman het noemt. Lijmen betekent dat mensen zo bepraat worden dat ze een groot aantal exemplaren van het tijdschrift van het bedrijf van Boorman aanschaffen. Het grootste deel van het boek draait om het zogenaamde lijmen.

 De hoofdpersoon

De hoofdpersoon is Laarmans, die voor een eentonige slechte baan 175 frank per maand betaald krijgt. Als hij op een nacht Boorman tegenkomt, die hij van vroeger kent. Boorman bied Laarmans een baan aan bij zijn bedrijf dat tijdschriften verkoopt. Zijn salaris zal hierdoor toenemen van 175 tot 1000 frank per maand. Boorman zal hem ook de kunst van het lijmen waarvan de betekenis hierboven is beschreven bijbrengen.  

http://www.kb.nl/dossiers/elsschot/index.html

http://www.verdec.com/hulpje/boekvers/lijmen.htm

http://www.the-ledge.com/HTML/book.php?ID=142

Dennis Valkenburg V5B